Π² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² Π½Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Ρ Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Ρ (ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΎΡΡΡ), ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Ρ (ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°, ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ Π½Π°ΠΏΡΡΠΌΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ²Ρ ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΠ½Π° ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ° ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Ρ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ².
maqolada oliy taβlim muassasalari talabalarining kognitiv faolligini shakllantirishda motivatsion omillarning taβsiri koβrib chiqiladi. Motivatsiya psixologik fenomen sifatida shaxsning bilish faoliyatining yoβnalganligi, barqarorligi va intensivligini belgilaydi. Oliy taβlim jarayonida ayniqsa talabaning oβquv faoliyatiga asos boβladigan motivlar va ularni taβminlovchi psixologik mexanizmlarni anglash muhim ahamiyatga ega. Tadqiqotda ichki motivlar (bilishga qiziqish, oβzini namoyon qilish va kasbiy rivojlanishga intilish) hamda tashqi motivlar (baholash, ijtimoiy eβtirof, moddiy ragβbat) tahlil qilinadi. Ularning oβzaro uygβunligi oβquv faoliyatining dinamikasini belgilaydi. Alohida eβtibor ichki motivatsiyaga qaratiladi. Chunki aynan ichki motivatsiya talabaning bilish jarayonidagi barqarorlik, mustaqillik, intellektual tashabbus va oβz-oβzini boshqarish qobiliyatini shakllantiradi. Ichki motivatsiya talabaning bilim izlash, axborotni tahlil qilish, ijodiy fikrlash va metakognitiv koβnikmalarni rivojlantirishga imkon beradi.