yuqori haroratli o‘ta o‘tkazgichlar (YHO‘O‘) 1986-yilda kupratlar asosidagi birikmalar kashf etilgandan beri fizika va materialshunoslikning eng muhim yo‘nalishlaridan biriga aylandi. Ushbu materiallar azotning qaynash harorati (77 K) dan yuqori haroratlarda nol elektr qarshilikka ega bo‘lib, energiya uzatish, magnit levitatsiya va kvant hisoblash texnologiyalarida inqilobiy o‘zgarishlar va’da qilmoqda. YHO‘O‘ning o‘ta o‘tkazuvchanlik mexanizmi hali to‘liq tushunilmagan bo‘lib, kupratlarda zaryadlangan zarrachalar (kuprum ionlari, kislorod vakansiyalari va doping elementlari)ning kristall panjaradagi joylashuvi va taqsimlanishi bu xossaning paydo bo‘lishida hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Ushbu ishda YHO‘O‘ panjaralarida zaryadlangan zarrachalar joylashuvini o‘rganish orqali o‘ta o‘tkazuvchanlik mexanizmini aniqlashga qaratilgan tadqiqot natijalari taqdim etiladi.
High-temperature superconductors (HTS) have become one of the most important directions in physics and materials science since the discovery of cuprate-based compounds in 1986. These materials exhibit zero electrical resistance at temperatures above the boiling point of nitrogen (77 K), promising revolutionary changes in energy transmission, magnetic levitation, and quantum computing technologies. The mechanism of superconductivity in HTS remains not fully understood, with the arrangement and distribution of charged particles (copper ions, oxygen vacancies, and doping elements) in the crystal lattice of cuprates playing a decisive role in the emergence of this property. This work presents the results of research aimed at clarifying the superconductivity mechanism through the study of charged particle arrangement in the lattices of HTS. Crystal structures of YBa₂Cu₃O₇₋δ (YBCO) showing the lattice with CuO chains and planes.